Թռիչքից՝ քաոս, 3 սցենար Թրամփի համար

Կորոնաճգնաժամի ժամանակ ԱՄՆ նախագահը պայքարում է իր քաղաքական ապագայի համար: Մահերի թիվը կարող է վճռորոշ գործոն դառնալ ընտրություններում: Կկարողանա՞ Թրամփը հաղթել՝ գրում է Ռոլանդ Հելեսը Der Spiegel-ում:

Սցենար առաջին՝ Թրամփի տրիումֆը
ԱՄՆ-ում արդեն հաստատված է 1,2 միլիոն կորոնավարակակիր, 74000 մարդ մահացել է: Կորոնաճգնաժամի ժամանակ Թրափի զիգզագաձև քաղաքականությունն ու տարօրինակ ճեպազրույցները ուժեղացնում են տպավորությունը, որ հասարակության աչքում նախագահը գահավիժում է: Ճգնաժամի սկզբում կարճատև բարձր վարկանիշից հետո վերջին շաբաթների հարցումները վկայում են, որ ավելի ու ավելի շատ ամերիկացիներ դժգոհ են նախագահից: Հարցումներից մեկն առանձնանում է բոլորից՝ Գելափի ինստիտուտի հարցումներով՝ Թրամփը նորից վերելքի մեջ է՝ նախագահից գոհ է 49%, դժգոհ՝ 47%: Այսինքն՝ Թրամփի տրիումֆն ընտրություններում դեռ լիովին հնարավոր է: Թեպետ վարակվածների ու մահացության ընդհանուր թիվը բարձր է, նրա շանսը կլինի, որ առաջիկա ամիսներին նոր վարակակիրների ու մահերի օրական թիվը աստիճանաբար նվազի՝ պանդեմիայի կանխման միջոցառումների շնորհիվ: Եթե հիվանդացածության կորը երկար ժամանակ իջնի, Թրամփն, անկասկած, դա ներկայացնելու է իր նվաճումը՝ անկախ որքանով է ինքը իրոք մասնակից եղել: Այդ դինամիկան կօգնի Թրամփին և տնտեսական զարգացման մեջ: Եթե մինչև նոյեմբեր սահմանափակումների կրճատման ծրագրված քայլերը որոշ նահանգներում բարելավեն աշխատանքի շուկայի իրավիճակը, Թրամփը կկարողանա հայտարարել, որ ինքն է ապահովել դրական փոփոխությունները: Այդ ժամանակ վերընտրության նրա գլխավոր փաստարկը կդառնա, որ միայն իր ղեկավարությամբ է հնարավոր տնտեսության վերականգնումը:

Երկրորդ սցենար՝ լիակատար քաոս
Թեպետ վարակվածների թիվը նվազում է համաճարակի կենտրոններում՝ Նյու Յորքում ու Նյու Ջերսիում, ԱՄՆ-ում առաջիկա ամիսներին դեռ կլինեն կորոնավարակի նոր լոկալ բռնկումներ: Այդ դեպքում չարժի սպասել տնտեսության նշանակալից վերականգնում: Հետևանքը կդառնա հիասթափությունն ու չարացածությունը, քաղաքական բևեռացման խորացումը: Թրամփը գործի կդնի իր ամբողջ պոպուլիստական տաղանդը, որ ուշադրությունը շեղի պրոբլեմնեից և գրոհի մյուսներին: Ճգնաժամի մեջ մեղավոր կլինեն բոլորը՝ Չինաստանը, միգրանտները, նահանգապետերը, բայց ոչ ինքը: Ջո Բայդենն ու դեմոկրատները կարող են նրան խարանել իբրև ճգնաժամի գլխավոր մեղավոր: Դա փորձություն կլինի ամերիկյան ժողովրդավարության համար՝ երկու կողմերն էլ կարող են ընթացք տալ ընտրությունների ֆալսիֆիկացիներին կամ մանիպուլյացիաներին: Բացառված չեն և առանձին կատաղի բողոքներ: Ինչպես և 2000-ին Ալբերտ Գորի ու Ջորջ Բուշի միջև, ընտրության հաղթողը կարող է որոշվել ձայների վերահաշվարկով և/կամ Գերագույն դատարանի վճռով: Երկիրն ավելի կմասնատվի, քան եղել է երբևէ:

Երրորդ սցենար՝ Թրամփի տապալումը
Բայդենը վայելում է նախևառաջ ավագ սերնդի ընտրողների համակրանքը, Թրամփի նախագահության ավարտի ցանկություն ունեն շատերը: Կորոնաճգնաժամը մերկացրել է Թրամփի թույլ կողմերը, նրան չի հաջողվի երկիրը միասնականացնել: Շատ ընտրողներ նրա հակաճգնաժամային կառավարումը համարում են քաոտիկ և խակ: Շատերի համար Բայդենի ընտրությունը Թրամփից ազատվելու միակ շանսն է: Նույնիսկ եթե առաջիկայում կորոնաճգնաժամը թուլանա, նախընտրական արշավի ժամանակ Բայդենը կարող է Թրամփին մեղադրել ճգնաժամի դեմ պայքարում լուրջ սխալների մեջ: Հավանաբար, դեմոկրատներն ուղղակի կամ անուղղակի կմեղադրեն Թրամփին մահացության բարձր թվի համար, որ կանխատեսումների համաձայն՝ ամռանը կանցնի 100000-ը: Նրանք արդեն ուշադրությունը սևեռում են այն փաստին, որ կորոնավիրուսից ավելի շատ ամերիկացիներ են մահացել, քան զոհվել են Վիետնամի հետ պատերազմում:
Թրամփի համար խնդիր է, որ ճգնաժամի պատճառով, հավանաբար, դեռ մի քանի ամիս չի կարողանա անցկացնել իր սիրած հանրահավաքները: Սովորաբար նա հանրահավաքներն օգտագործում է ընտրությունների նախօրեին՝ կողմնակիցներին ոգևորելու համար: Դա լավ է Բայդենի համար, եթե Թրամփի բազային ընտրախավի մի մասը մնա տանը, կմեծացնի Բայդենի հաղթանակի շանսերը: Եթե նոյեմբերի 3-ին Բայդենին հաջողվի բացահայտ հաղթանակ տանել նահանգների մեծ մասում, Թրամփին չեն օգնի ոչ քարոզները, ոչ բողոքները: Նա ստիպված կլինի ընդունել պարտությունը:
Ռոլանդ Հելես, Der Spiegel

Հ.Գ. Ճակատագրի շատ մեծ բարեհաճությամբ իշխանության եկած Դոնալդ Թրամփը 2016-ին հաղթեց ԱՄՆ քաղաքական բոլոր գործիչներին միաժամանակ՝ բացահայտորեն ընտրողը գերադասեց պաշտոնական քաղաքականության մեջ իրեն արդեն հոգնեցրած մարդկանց ու նախապատվությունը տվեց միլիարդատիրոջը, որ մինչ այդ քաղաքական որևէ պաշտոն չէր ունեցել: Կորոնաճգնաժամի պատճառով ճակատագիրը նույնքան քմահաճորեն կարող է իր ընտրյալից երես թեքել: Եթե Թրամփին հաջողվի մինչև նոյեմբեր ամերիկացիներին վերադարձնել աշխատանքի հնարավորությունը ու գործազրկությունը բերել նախաճգնաժամային մակարդակին, նա կհաղթի ընտրություններում: Ինչ գին էլ ունենա: Մարդիկ ավելի արագ մոռանում են ուրիշների ձախողումները, քան սեփականը, որքան էլ՝ անմարդկային է՝ ապրողները կգնահատեն իրենց ունեցածը, քան մահացածների ողբերգությունը: Դա դաժան է, բայց դա է ամերիկյան երազանքի էությունը: Թրամփն ունի կես տարի, և առաջին անգամ է, որ հաղթելը կամ պարտվելը կախված չէ միայն իրենից:

Բայց կա նաև արտաքին քաղաքականությունը, որտեղ Թրամփը հասցրել է համաշխարհային աղետ դառնալ միջազգային ասպարեզում: Նա մեկը մյուսի հետևից դուրս է գալիս միջազգային պայմանագրերից՝ համարելով, որ ոտնահարում են ԱՄՆ-ի շահերը՝ սկսած Կլիմայի հարցով Փարիզի համաձայնագրից, միջուկային համաձայնագրերից, մինչև Իրանի հետ վեցյակի համաձայնագիր: Իսկ երեկ նա վետո է դրել Կոնգրեսի բանաձևի վրա, որ սահմանափակում է Իրանի դեմ ուժ կիրառելու իր իրավասությունները: Սպիտակ տունը հաղորդել է, որ Թրամփի գնահատականով՝ նախագահի ինստիտուտի համար այդ վիրավորական բանաձևի նպատակը Հանրապետականներին իրար հետ կռվեցնելն է: Ինքնատիպ ընկալում է՝ ինչպես Դոնալդ Թրամփի բոլոր գնահատականները:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ